Czym jest bramka VoIP? Jest to proste urządzenie sieciowe, którego głównym zadaniem jest zamiana głosu na dane i na odwrót. Bramka VoIP, to urządzenie działające niezależnie od komputera, dzięki czemu do prowadzenia rozmów telefonicznych przez sieć Internet, komputer nie musi być włączony. Do bramki VoIP można podłączyć zwykłe aparaty telefoniczne lub centralki telefoniczne poprzez karty telefoniczne tych central.

Bramki VoIP wyposażone są w dwa, a niekiedy trzy rodzaje portów (gniazd). Zawsze jest to port Ethernet, który umożliwia podłączenie urządzenia do sieci teleinformatycznej kablem typu Ethernet (ośmiożyłowa skrętka teleinformatyczna) z wtykami typu RJ-45[1] oraz port lub porty FXS[2] umożliwiające wpięcie kabla/kabli telefonicznych zakończonych wtykiem RJ-11[3].

Rysunek: Przykłady bramek VoIP

Dostępne są również bramki VoIP, które nie są wyposażone w typowe porty telefoniczne, a w wielostykowe gniazdo (na przykład RJ-21/50-pin Telco Connector), które za pomocą odpowiedniego kabla należy połączyć z panelem (patchpanel) posiadającym gniazda telefoniczne. Są to bramki VoIP, które oferują możliwość stworzenia w nich wielu linii telefonicznych opartych o konta użytkownika VoIP, na przykład 32 lub 48 linii. Ze względu na dużą liczbę możliwych do stworzenia w ten sposób linii telefonicznych, z powodów konstrukcyjnych i ekonomicznych, nie są wyposażone bezpośrednio w porty typu RJ-11.

Do gniazda typu Ethernet doprowadzamy sieć Internet (lub najczęściej sieć lokalną, która jest połączona z siecią Internet), dzięki czemu bramka ma połączenie ze światem zewnętrznym, natomiast porty telefoniczne FXS umożliwiają przekazanie sygnału telefonicznego albo do telefonów albo do centralki telefonicznej PABX i poprzez nią i jej strukturę do użytkowników wewnętrznych tej centralki (tak aby użytkownicy wewnętrzni poprzez swoje telefony mieli dostęp do połączeń telefonicznych przez sieć Internet). Niektóre bramki VoIP posiadają wbudowany router (urządzenie zarządzające siecią, która jest do niego podłączona), przez co mogą być wyposażone w dwa rodzaje gniazd Ethernet:

• do podłączenia sieci Internet,
• do podłączenia na przykład komputerów lub innych urządzeń sieciowych.

Bramki VoIP mogą być również wyposażone w inny rodzaj portu: port telefoniczny typu FXO[1]. Gniazdo to umożliwia podłączenie do urządzenia tradycyjnej, analogowej linii telefonicznej. Dzięki temu w słuchawce telefonu podłączonego do bramki VoIP posiadającej taki port telefoniczny, możemy oprócz sygnału telefonicznego od operatora usług VoIP, usłyszeć również sygnał telefoniczny od operatora sieci stacjonarnej. Możemy mieć wtedy wybór, z którego typu połączenia chcemy skorzystać, co jest o tyle ważne, że nieraz operatorzy usług telefonii internetowej, z różnych przyczyn nie udostępniają możliwości łączenia się z numerami alarmowymi np. 112, 99x lub innymi numerami np. o podwyższonej opłacie. Wtedy możemy dodzwonić się na takie numery za pośrednictwem analogowej linii telefonicznej.

Tego rodzaju bramki VoIP, najczęściej można tak zaprogramować, aby automatycznie rozpoznawały na jaki numer dzwonimy i jeśli jest to na przykład numer alarmowy, od razu łączyły nas za pośrednictwem linii analogowej z takim numerem. Korzyścią z posiadania w bramce portu typu FXO, jest również to, że za pomocą jednego aparatu telefonicznego możemy odbierać połączenia z dwóch numerów: sieci VoIP i sieci stacjonarnej. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby przez linię analogową podłączoną do takiej bramki VoIP, wykonywać również inne połączenia niż na numery alarmowe.

Jednak najczęściej port FXO służy nam do podłączenia tradycyjnej linii telefonicznej w celu stworzenia linii zapasowej (backup), którą wykorzystujemy do połączeń telefonicznych w przypadku braku prądu, problemów po stronie operatora VoIP lub dostawcy Internetu.

Bramka VoIP jest urządzeniem sieciowym, ponieważ podłączamy ją do sieci lokalnej (LAN) za pomocą kabli sieciowych typu Ethernet z wtykami typu RJ-45. Podłączamy ją do routera[2] lub switcha[3] (podłączonego uprzednio do routera), dzięki czemu ma ona możliwość komunikowania się z siecią. Zwykłej bramki VoIP nie podłącza się w zasadzie bezpośrednio do Internetu, ponieważ postępując w ten sposób nie moglibyśmy już podłączyć dalej żadnego urządzenia np. komputera.

Natomiast jeśli podłączymy najpierw router, to otrzymamy możliwość swego rodzaju rozgałęzienia sygnału internetowego, ale w ten sposób, że router zamieni jeden adres IP od naszego operatora dostarczającego usługę dostępu do Internetu, na kilka lokalnych adresów IP i przydzieli je różnym innym urządzeniom (komputery, drukarki sieciowe, bramki VoIP) w celu prawidłowej komunikacji z siecią Internet.

Kilka słów o sterowaniu i programowaniu bramek VoIP.

Sterowanie bramką VoIP i jej programowanie odbywa się na dwa sposoby:

• poprzez podłączony do niej aparat telefoniczny – wydawanie komend za pomocą klawiatury telefonu,
• poprzez panel administracyjny – uruchamiany w oknie przeglądarki internetowej w komputerze.

Pierwsza metoda jest dość kłopotliwa, ze względu na to, że poprzez klawiaturę telefonu często niektóre funkcje są niedostępne i nie można wykonać bardziej zaawansowanych konfiguracji. Sterowanie bramką w tym przypadku odbywa się w ten sposób, że po podniesieniu słuchawki aparatu telefonicznego podłączonego do bramki VoIP, wybieramy odpowiednią sekwencję uprzednio określoną i podaną w instrukcji obsługi urządzenia, aby dostać się do menu głosowego urządzenia, a następnie poprzez wciskanie odpowiednich kodów i zatwierdzanie ich z klawiatury, mamy możliwość sterowania bramką VoIP np. możemy włączyć lub wyłączyć funkcję odpowiedzialną za automatyczne pobieranie adresu IP (DHCP) lub restartować bramkę do ustawień fabrycznych.

O wiele prostszym sposobem sterowania funkcjami bramki VoIP, jest po prostu zalogowanie się do niej. Aby tego dokonać, poprzez menu głosowe bramki, które jest dostępne za pośrednictwem telefonu, odsłuchujemy adres IP bramki pod jakim została zarejestrowana w naszej sieci (fabrycznie nowe bramki są najczęściej zaprogramowane w ten sposób, że automatycznie pobierają adres IP z sieci informatycznej do której zostały włączone, a z drugiej strony większość sieci jest tak skonstruowana i administrowana, aby była dostępna odpowiednio duża pula adresów IP dynamicznie nadawanych urządzeniom podłączonym do nich – jeśli jest inaczej, niezbędny jest kontakt z administratorem sieci informatycznej w danej lokalizacji). Można też sprawdzić poprzez panel administracyjny routera lub serwera, jaki adres IP otrzymała właśnie podłączona do sieci bramka VoIP.

Adres IP pod którym znajduje się nasza bramka VoIP, jest odczytywany przez lektora, najczęściej w języku angielskim, poprzez mówienie przez niego kolejnych cyfr adresu IP. Następnie tak odsłuchany adres IP wpisujemy w okno przeglądarki internetowej komputera, który jest podłączony do tej samej sieci informatycznej do której jest podłączona bramka VoIP (np. 192.168.0.12), wciskamy klawisz „Enter” na klawiaturze i łączymy się z bramką VoIP i jej panelem administracyjnym. Zależnie od typu bramki należy podać login użytkownika i hasło do logowania – informacje o sposobie logowania się do urządzenia, podaje producent. Na koniec, trzeba nieraz przejść ewentualnie jeszcze kroki, polegające na przełączeniu się na widok administratora i/lub widok ustawień zaawansowanych i już możemy przystąpić do programowania naszej bramki VoIP.

Jeśli bramka VoIP nie ma funkcji obsługi przez menu głosowe, aby się do niej zalogować trzeba odczytać jej adres IP w routerze do którego została podłączona lub jeśli bramka VoIP jest wyposażona również w router, można się z nią połączyć za pomocą komputera podłączonego do tego routera, po wybraniu w przeglądarce internetowej jego adresu IP, który został podany przez producenta w instrukcji obsługi urządzenia lub po jego sprawdzeniu w komputerze, który został do takiej bramki podłączony.