Aby móc korzystać z połączeń telefonicznych realizowanych poprzez sieć Internet, należy wybrać operatora telefonii VoIP, który zapewni nam poprzez swoją infrastrukturę dostęp do telefonicznej sieci publicznej. Bez tego nie uda nam się zrealizować połączeń telefonicznych do innych użytkowników/numerów na przykład sieci stacjonarnych czy komórkowych.

Aby znaleźć operatora świadczącego usługi telefonii internetowej, najłatwiej w dowolnej wyszukiwarce wpisać hasło: „voip”, dzięki czemu uzyskamy listę operatorów świadczących usługi telefonii internetowej lub znaleźć w sieci Internet branżowe strony www, na których znajdziemy listy polecanych operatorów telefonii internetowej. Najlepiej zapoznać się warunkami świadczenia usług, cenami usług i cenami połączeń telefonicznych, a po dokonaniu wyboru, założyć u wybranego operatora tak zwane konto użytkownika lub podpisać z nim stosowną umowę w celu otrzymania danych konfiguracyjnych. Konto użytkownika to nic innego jak identyfikator, który wyróżnia nas w danej sieci telefonicznej, podobnie jak adres e-mail u danego dostawcy poczty elektronicznej. Do konta użytkownika dobieramy numer telefoniczny z wybranej strefy numeracyjnej, dzięki któremu będzie można się do nas dodzwonić – choć nie jest to konieczne, ponieważ aby dzwonić do innych, nie jest on nam potrzebny.

Aby skorzystać z usług wybranego operatora VoIP, w zależności od tego jak dany usługodawca ma skonstruowany swój biznes, wystarczy założyć konto użytkownika za pośrednictwem jego strony internetowej (zarejestrować się) co jest najczęstszą praktyką u operatorów świadczących usługi na zasadzie przedpłaty lub podpisać umowę o współpracy na dany okres (często jest możliwość podpisania umowy na testy), jeśli nasz wybór padnie na operatora świadczącego usługi na zasadzie post-paid ( płatność po wykonaniu usługi).

Wracając jednak do meritum, wybierając operatora VoIP, najlepiej kierować się konkretnymi kryteriami wyboru usługodawcy. Istnieje kilka kryteriów, według których w zależności od potrzeb można wybierać operatora VoIP, z którego usług chcielibyśmy skorzystać. Zostały one opisane poniżej.

Ceny połączeń telefonicznych – kryterium to jest najczęstszym elementem wyboru danego usługodawcy. W zależności od tego, gdzie użytkownicy dzwonią najczęściej, można tu brać pod uwagę połączenia telefoniczne do krajowych sieci stacjonarnych (nie ma znaczenia czy we własnej strefie numeracyjnej czy do innej strefy numeracyjnej), do krajowych sieci komórkowych, do sieci zagranicznych (stacjonarnych lub komórkowych). Przy tym kryterium, należy zwrócić uwagę, że operatorzy VoIP mogą podawać ceny połączeń rozgraniczając je na pewne kategorie:

• w przypadku krajowych sieci stacjonarnych, mogą to być połączenia do narodowego operatora oraz do operatorów niezależnych,
• w przypadku krajowych sieci komórkowych, mogą to być połączenia do danej sieci komórkowej wymienionej z nazwy,
• w przypadku połączeń międzynarodowych podawane są zazwyczaj stawki dla danej strefy numeracyjnej w skład której będą wchodziły różne kraje (należy zawsze sprawdzić jakie), a kraje te są podzielone na typy połączeń: stacjonarne lub komórkowe.

Dlatego w zależności od tego jakie połączenia najczęściej są wykonywane przez użytkowników telefonii internetowej, te połączenia trzeba wziąć głównie pod uwagę, choć z drugiej strony jeśli telefonia internetowa jest użytkownikom potrzebna jedynie do wykonywania połączeń telefonicznych (nie zależy nam na usługach dodanych), można skorzystać z ofert kilku operatorów VoIP w celu optymalizacji kosztów połączeń telefonicznych.

W tym kryterium należy zwrócić również uwagę na jeden dość ważny szczegół, z którym należy się liczyć przy wyborze operatora VoIP. Oczywiście im tańsze są połączenia telefoniczne, tym od strony ekonomicznej można osiągnąć lepszy wynik finansowy, niemniej ma to najczęściej bezpośrednie przełożenie na jakość połączeń. Wiadomo, że operator nie realizuje połączeń dla idei lub na zasadzie non profit, tylko w celach zarobkowych. Im mniejszy poziom marży, tym częściej można się spotkać z sytuacją, gdzie operator będzie chciał zaoszczędzić na własnych kosztach, dlatego połączenia telefoniczne będzie realizował w sposób, który obniży w znaczny sposób jego koszty, zarówno stałe jak i zmienne, co może mieć znaczący wpływ na jakość połączeń (gorszej jakości serwery, większa liczba połączeń w tej samej przestrzeni dostępowej łączy, mniejsza liczba punktów styku z innymi operatorami, itd). Oczywiście taka sytuacja może również wystąpić w przypadku operatorów, którzy oferują droższe połączenia telefoniczne, jednak można uznać, że na dzień dzisiejszy jest to już bardzo rzadki przypadek.

Wracając do kwestii rodzaju połączeń, można też wyróżnić połączenia do infolinii, na numery specjalne i alarmowe lub o podwyższonej płatności, ale tego rodzaju połączenia zawsze u wszystkich operatorów są realizowane w tej samej cenie ze względu na to, że rynek tych połączeń jest regulowany i przez to koszt danego typu połączenia z tej grupy, jest u każdego usługodawcy zawsze taki sam. Ważne jest, aby sprawdzić, czy tego typu połączenia dany operator w ogóle realizuje.

Sposób rozliczania połączeń – istnieją wiele sposobów naliczania kosztu połączenia, jednak na dzień dzisiejszy, operatorzy najczęściej rozliczają czas dla danego połączenia sekundowo, czyli za każdą rozpoczętą sekundę, przynajmniej w przypadku połączeń krajowych, niemniej zdarzają się jeszcze przypadki rozliczania połączeń telefonicznych na zasadzie: zawsze za jedną lub pół minuty, a później sekundowo. W przypadku połączeń zagranicznych, mogą tu o wiele częściej występować modele rozliczeń za minutę połączenia lub modele pochodne.

Koszt abonamentu – operatorzy usług VoIP najczęściej naliczają abonament za konto użytkownika i za numer telefoniczny. Może on mieć różną wysokość, niemniej jest zawsze niższy niż abonament w przypadku tradycyjnych linii telefonicznych. Jednak są również operatorzy, którzy nie naliczają takich kosztów, są to zazwyczaj operatorzy, którzy rozpoczynają swoją działalność i w ten sposób chcą zachęcić potencjalnych klientów do skorzystania z ich usług.

Drugą kwestią w tym zakresie są abonamenty pakietowe, które mogą obejmować na przykład zarówno płatność za określoną liczbę kont użytkowników, numerację oraz usługi dodane w ramach posiadanego pakietu.

Rodzaj płatności – płatności na rzecz operatorów VoIP mogą być realizowane na dwa sposoby: pre-paid i post-paid. Pre-paid, czyli przedpłata, jest bezpiecznym prowadzeniem biznesu dla operatorów VoIP i polega na tym, że użytkownik najpierw wpłaca środki finansowe operatorowi, a następnie korzysta z tych środków, wykorzystując je na połączenia telefoniczne i/lub opłaty za posiadane usługi. Forma ta nie wymaga podpisywania żadnych umów z operatorem i działa do czasu, gdy na koncie użytkownika są środki finansowe.

Post-paid, czyli płatność po zakończonym okresie rozliczeniowym, wymaga podpisania umowy i najczęściej umowa taka jest podpisywana na czas określony z możliwością przedłużenia na czas nieokreślony. Może przybierać dwie formy. Pierwszą formą są płatności bez żadnych ograniczeń ze względu na poziom płatności, bez zabezpieczeń zarówno dla operatora jak i jego klienta. Tyle ile wykaże system bilingowy, taka faktura za usługi zostanie wystawiona. Druga forma to płatności z limitem lub maksymalnym poziomem zobowiązań (dziennym lub miesięcznym), które chronią zarówno operatora jak i jego klienta. Forma ta polega na określeniu konkretnego limitu zobowiązań co powoduje, że poziom ten nie będzie mógł być przekroczony. Taka forma zabezpiecza obie strony umowy, ponieważ w przypadku, gdy ktoś przejmie kontrolę nad kontami użytkowników i będzie je chciał wykorzystać do własnych celów (na przykład dzwonienie na numery o podwyższonej płatności – Premium rate), zrobi to do ustalonego poziomu. Podobnie z punktu widzenia operatora VoIP, jeśli jego klient okaże się nieuczciwym kontrahentem i będzie chciał wykorzystać sieć w nieuczciwych celach, nie spowoduje aż tak wysokich strat w sieci operatora, które zmusiłyby go na przykład do zaprzedawania działalności.

Numery alarmowe – jesteśmy przyzwyczajeni, że w telefonii stacjonarnej i komórkowej dostęp do numerów alarmowych zawsze posiadamy, jednak w telefonii VoIP nie jest to takie oczywiste. Wynika to z faktu, że nie jest możliwe jednoznaczne określenie miejsca z którego dzwoni na taki numer dany użytkownik. W telefonii stacjonarnej nie  nastręcza to trudności, ponieważ wiadomo, pod jakim adresem jest zakończona dana linia telefoniczna. W telefonii komórkowej również jest to w miarę jednoznaczne, ponieważ można określić lokalizację danego użytkownika z dokładnością przynajmniej do danej stacji bazowej lub obrębu kilku stacji bazowych. W telefonii VoIP, nie jest to już takie jednoznaczne, ponieważ użytkownik może zalogować swoje urządzenie końcowe w zasadzie w każdym miejscu na świcie, gdzie jest dostęp do sieci Internet i prezentować się w zasadzie dowolnym numerem telefonicznym. Dlatego też, niektórzy operatorzy VoIP nie świadczą usług połączeń na telefony alarmowe. Inni, którzy świadczą tego rodzaju połączenia, przerzucają odpowiedzialność na swojego klienta, którego obowiązkiem jest powiadomienie operatora w jakim miejscu w sensie lokalizacji korzysta on ze swojego konta użytkownika. Wtedy, w przypadku połączenia na numer alarmowy, operator VoIP kieruje takie połączenie do właściwego (wg deklaracji klienta) centrum ratunkowego.

Numeracja – aby korzystać z telefonii VoIP nie trzeba posiadać żadnego numeru telefonicznego, w takim przypadku użytkownik może wykonywać jedynie połączenia wychodzące. Jednak, jeśli chce, aby inni mogli się do niego dodzwonić, musi posiadać numer telefoniczny. Dlatego też, warto sprawdzić z jakich stref numeracyjnych dany operator telefonii VoIP udostępnia numery[1].

Drugim ważnym elementem w zakresie numeracji, jest konieczność sprawdzenia, czy dany operator umożliwia przejęcie dotychczas posiadanych przez użytkowników numerów telefonicznych, ponieważ najczęściej korzystamy już z jakiejś numeracji w ramach posiadanej telefonii stacjonarnej i chcemy zachować dotychczasowe numery. Dlatego ważne jest aby operator VoIP miał możliwość przejęcia numeracji od dotychczasowego dostawcy telefonii stacjonarnej.

Oprócz numeracji stacjonarnej, operatorzy telefonii VoIP posiadają często możliwość przydzielenia użytkownikom numeracji z zakresu 80x xxx xxx, czyli numeracji świadczonej dla potrzeb usług typu infolinia. Mogą też udostępniać numerację międzynarodową, co może być szczególnie przydatne dla firm prowadzących biznes o charakterze międzynarodowym.

Rodzaje połączeń – warto sprawdzić, czy dany operator oprócz połączeń na numery rozumiane jako tradycyjne, realizuje również połączenia na numery typu Premium rate (o podwyższonej płatności) infolinie, numery alarmowe oraz inne numery służące na przykład do wdzwaniania się w celu skorzystania z różnego typu usług dodanych lub usług sieci przywoławczych.

Usługi dodane – oprócz usług czysto telefonicznych polegających na możliwości połączenia się z użytkownikami innych sieci (stacjonarnych lub komórkowych), operatorzy VoIP często udostępniają możliwość skorzystania z szeregu usług dodanych umożliwiających tworzenie często zaawansowanych systemów telekomunikacyjnych. Mogą one obejmować takie usługi jak:

• zapowiedzi słowne z wykorzystaniem systemowych lub własnych nagrań lub konwersją tekstu na mowę z wykorzystaniem mechanizmów text to speech,
• sterowniki/warunki czasu, dzięki którym staje się możliwe sterowanie zachowaniem się systemu w zależności od pory dnia oraz dnia tygodnia dla osób dzwoniących do firmy (na przykład przyjmowanie połączeń w czasie godzin pracy i włączanie właściwej zapowiedzi słownej po godzinach pracy),
• przekierowanie połączeń na przykład w przypadku nieobecności pracownika,
• pozostawianie wiadomości głosowych w przypadku nieodebrania połączenia przez pracownika,
• wysłanie nagrania wiadomości głosowej na e-mail pracownika,
• dzwonienie do wielu pracowników jednocześnie lub wg wyznaczonego schematu,
• wybieranie przez osobę dzwoniącą odpowiedniej cyfry w celu połączenia się z właściwym pracownikiem lub działem (menu wyboru),
• bezpośrednie wybieranie numerów wewnętrznych przez osoby dzwoniące,
• przełączenie połączeń do innego pracownika na inny numer wewnętrzny,
• kolejkowanie połączeń przychodzących,
• nagrywanie rozmów telefonicznych,
• prezentacja tylko jednego numeru telefonicznego (np. numeru głównego firmy podawanego na wizytówkach) dla wszystkich połączeń wychodzących, blokowanie prezentacji lub prezentowanie się swoim numerem telefonicznym,
• wirtualny faks umożliwiający przyjmowanie oraz wysyłanie dokumentów.

Jeśli danej organizacji zależy oprócz połączeń telefonicznych na wykorzystywaniu również dodatkowych usług usprawniających jej pracę, warto wybrać operatora VoIP oferującego tego rodzaju rozwiązania.

Sposób realizacji usług dodanych – operatorzy VoIP realizują możliwość skorzystania z usług dodanych na kilka sposobów, jednak na co dzień, można się najczęściej spotkać z dwoma z nich. Pierwszy polega na udostępnieniu całego zakresu oferowanych i dostępnych usług poprzez panel administracyjny, dzięki czemu można mieć stały i bezpośredni dostęp do wszystkich usług on-line, włączać i wyłączać je w zależności od potrzeb, a także łączyć je w łańcuchy przyczynowo skutkowe dla osiągnięcia zamierzonej konstrukcji systemu. Drugim sposobem udostępniania usług jest wniosek klienta na który operator włącza lub wyłącza daną usługę i ewentualnie konfiguruje ją na potrzeby danego klienta. Sposób ten jest jednak mniej elastyczny niż poprzedni, dlatego o wiele rzadziej można go spotkać na rynku.

Sposób rozliczania usług dodanych – usługi dodane są najczęściej rozliczane na zasadzie płatności per usługa lub per pakiet usług. Płatność per usługa oznacza, że operator pobierze od nas opłatę za czas wykorzystywania pojedynczej usługi lub za jej wykorzystywanie w danym momencie, w którym następuje naliczenie opłat. Płatność per pakiet to stały abonament w ramach którego użytkownik ma do dyspozycji cały zakres usług i bez znaczenia jest tutaj, czy je wykorzystuje, czy też nie. W skład pakietu usług, najczęściej wchodzą również konta użytkowników oraz numery miejskie i wewnętrzne.

Billing – korzystając z usług operatora VoIP najczęściej mamy również do dyspozycji miejsce w panelu administracyjnym, w którym możemy obserwować połączenia telefoniczne on-line. Jednak dobrze jest sprawdzić co dokładnie oferuje dany operator w ramach udostępnianego billigu oraz jak długo wstecz są dostępne dane. Najlepiej jeśli mamy wgląd zarówno w połączenia wychodzące, jak i przychodzące z podziałem na połączenia które doszły i niedoszły do skutku. Dobrze jest jeśli możemy filtrować połączenia w zadanym okresie, a najlepiej jeśli w ramach filtrów mamy możliwość dostępu do danych per użytkownik oraz dane, które wyfiltrowaliśmy będziemy mogli zapisać w różnych najbardziej popularnych formatach plików (najlepiej jeśli można zapisać w postaci arkusza kalkulacyjnego do dalszych analiz). Całość może być wspierana statystykami, które mogą się przydać do szybkich analiz ruchu telefonicznego. Dobrze jest też zwrócić uwagę, czy logowanie do systemu billingowego odbywa się na jednym poziomie, czy na różnych poziomach w celu zróżnicowania dostępności danych.

Opinie innych użytkowników – wybierając operatora usług VoIP, dobrze jest sprawdzić co o danym operatorze sądzą inni jego użytkownicy. Można tego dokonać w bezpośrednim kontakcie z innymi użytkownikami, ale najłatwiej jest wyszukać opinie umieszczane przez użytkowników w sieci. w tym przypadku trzeba jednak wziąć pod uwagę dwie kwestie. Po pierwsze opinie, szczególnie te niepochlebne mogą być umieszczane przez konkurencję i nie być do końca prawdziwe. Patrząc na to z innej strony, zapewne znajdziemy więcej opinii negatywnych, niż pozytywnych, ponieważ przypadłością naszego społeczeństwa jest to, że jeśli coś trzeba pochwalić, to rzadko kto to robi, natomiast jeśli trzeba przekazać negatywną informację, to chętnie to robimy.

Po drugie, jeśli opinii na temat danego operatora jest dużo, należy przyjąć, że wielu użytkowników korzysta z jego sieci więc jednak wielu użytkowników zaufało mu i na tej podstawie można stwierdzić, że sieć się rozwija. Ale zawsze można poprosić o referencje i zweryfikować prawdziwość wpisów znajdujących się w Sieci.

Zobacz również:

• Testy początkiem do całościowego wdrożenia
• Dobór urządzeń VoIP
• Weryfikacja posiadanej infrastruktury teleinformatycznej
• Weryfikacja posiadanego dostępu do Internetu
• Realizacja projektu VoIP