Detaliczny rynek dostępu do Internetu szerokopasmowego

Urząd Komunikacji Elektronicznej zaprezentował analizę obejmującą najnowsze dane dotyczące rynku szerokopasmowego, udziałów operatorów na tym rynku oraz technologii dostępu do sieci Internet w Polsce.

Rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz gospodarki opartej na wiedzy postrzegany jest jako kluczowy czynnik poprawy konkurencyjności gospodarki każdego kraju. Znalazło to odzwierciedlenie w najważniejszych strategicznych dokumentach i inicjatywach Unii Europejskiej, takich jak: Strategia Lizbońska, eEurope 2005, i2010. Rozwój społeczeństwa informacyjnego ma kluczowe znaczenie dla likwidacji różnic w poziomie rozwoju społeczno gospodarczego pomiędzy poszczególnymi krajami Unii Europejskiej, a także pomiędzy poszczególnymi regionami tych krajów.

Również w Polsce, rozwój infrastruktury i usług szerokopasmowego Internetu znajduje się w centrum zainteresowania rządu – jako niezbędny element budowy społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy, a także jako czynnik wspierający rozwój gospodarczy oraz zapewniający poprawę jakości życia mieszkańców. Głównym celem instytucji państwowych, w tym Urzędu Komunikacji Elektronicznej jest zatem wspieranie wszelkich inicjatyw mogących przyczynić się do zwiększenia stopnia nasycenia rynku dostępu do Internetu szerokopasmowego w Polsce. W zakresie rozwoju infrastruktury służącej do dostarczania szerokopasmowego Internetu, Polska, a szczególnie województwa Polski Wschodniej, zajmują jedne z ostatnich miejsc w Europie.

Dodatkowo, porównując potencjał rynku usług szerokopasmowego Internetu należy pamiętać, że w krajach zachodnich termin szerokiego pasma stosowany jest już niemal wyłącznie w przypadku przepustowości od 1 Mbit/s, mimo iż Komisja Europejska nie zmieniła jeszcze definicji i nadal za usługę szerokopasmowego Internetu uważa się łącze o przepustowości od 144 kbit/s wzwyż. 

Pomimo niskiego miejsca w rankingu, rynek dostępu do Internetu szerokopasmowego w Polsce jest obecnie jednym z najprężniej rozwijających się segmentów telekomunikacji, a rok 2008 i początek 2009 to dalszy jego rozwój. W ciągu analizowanego półrocza tj. od czerwca 2008 r. do stycznia 2009 r.:

• liczba wszystkich łączy szerokopasmowych zwiększyła się o ponad 656 tysięcy,
• liczba łączy, na których operatorzy alternatywni świadczą usługi BSA wzrosła o ponad 173 tysiące,
• dostęp do Internetu w sieciach stacjonarnych osiągnął poziom 11,7%,
• operatorzy telefonii ruchomej odnotowali wzrost liczby modemów o ponad 330 tysięcy, dynamika zmian liczby modemów wyniosła ponad 45%,
• wskaźnik penetracji dla usług dostępu do sieci Internet poprzez modemy operatorów sieci ruchomych osiągnął 2,8 %,
• Telekomunikacja Polska S.A. odnotowała spadek udziałów w rynku dostępu do Internetu szerokopasmowego o ponad 5 punktów procentowych,
• operatorzy telefonii ruchomej zyskali 1,5 punktu procentowego.

Poniższa analiza przedstawia najnowsze dane dotyczące rynku szerokopasmowego, udziałów operatorów na tym rynku oraz technologii dostępu do sieci Internet w Polsce. W analizie zostały omówione również udziały poszczególnych technologii dostępu do sieci Internet.

Zestawienie obejmuje wszystkich operatorów telekomunikacyjnych świadczących dostęp do Internetu szerokopasmowego w poszczególnych technologiach. Przedstawione informacje zostały podzielone na 3 bloki tematyczne:

• ogólna charakterystyka rynku szerokopasmowego w Polsce (dostęp w sieciach stacjonarnych i ruchomych);
• stacjonarny (przewodowy) dostęp do Internetu szerokopasmowego (świadczony zarówno przez operatorów sieci stacjonarnych jak i ruchomych na bazie oferty BSA);
• bezprzewodowy dostęp do Internetu szerokopasmowego świadczony przez operatorów sieci ruchomych.

Pełna treść analizy jest dostępna w tym dokumencie.

Oprócz utrzymującego się trendu wzrostu nasycenia rynku usługami szerokopasmowymi charakterystyczny dla rynku dostępu szerokopasmowego jest również inny trend. Podmioty świadczące usługi dostępu do sieci Internet powoli zmieniają swój charakter – zarówno w Polsce jak i w pozostałych krajach UE. Do niedawna były to przede wszystkim tradycyjni operatorzy stacjonarni, natomiast obecnie coraz większy udział w tym rynku stanowią lokalni ISP, telewizje kablowe oraz operatorzy telefonii ruchomej. Wszystkie te podmioty oferują coraz więcej usług, w tym usług wiązanych – oferując na przykład dodatkowo usługi głosowe (w tym VoIP) lub telewizję. Nadal jednak poziom usług szerokopasmowych w Polsce na tle innych krajów UE pozostawia jeszcze wiele do życzenia.

Niemniej jednak, dzięki wzrostowi zainteresowania konsumentów nowymi usługami oraz dzięki wiązaniu usług przez ich dostawców w pakiety obniżające koszt ich użytkowania stopień nasycenia rynku usługami szerokopasmowymi w Polsce ciągle wzrasta. Poniżej zostały zestawione podstawowe wskaźniki penetracji dla usług dostępu do Internetu.

Zestawienie wskaźników penetracji dla usług dostępu do Internetu szerokopasmowego:

Według 14 Raportu Implementacyjnego Komisji Europejskiej poziom nasycenia usługami szerokopasmowymi w Polsce zwiększył się do 13,2%. Różnice w wielkości penetracji między danymi UKE w powyższym zestawieniu a wynikami przedstawionymi przez KE wynikają z przyjętych metodologii w obu raportach. Podstawową różnicą przyjętą przez KE jest wyliczanie penetracji dostępu szerokopasmowego oddzielnie dla operatorów telefonii ruchomej.

Na rynku dostępu do Internetu w Polsce pojawiają się nowe kierunki rozwoju. Pierwszy z nich to wejście przebojem operatorów telefonii ruchomych i ich znaczący, bo ponad 20% udział w liczbie abonentów korzystających z dostępu szerokopasmowego na początku 2009 roku. Oznacza to zatem, że co piąty użytkownik Internetu szerokopasmowego w Polsce korzysta z technologii bezprzewodowej by łączyć się z siecią Internet. Można zatem spodziewać się, że dzięki znacznie wyższej dynamice zmian liczby modemów w porównaniu z dynamiką wzrostu łączy stacjonarnych udział procentowy operatorów telefonii ruchomych w przyszłości będzie się zwiększał.

Drugi czynnik rozwoju tego rynku to zwiększająca się konkurencja na rynku usług dostępu do Internetu szerokopasmowego rozumiana jako zwiększanie się udziałów operatorów alternatywnych w rynku. W omawianym okresie udziały operatora zasiedziałego w całości rynku świadczenia usług dostępu do Internetu zmalały z 42% w czerwcu 2008 do około 37 % w styczniu 2009. Patrząc jednak tylko na dostęp poprzez stałe łącza operator zasiedziały nadal jest bardzo silnym i posiadającym przewagę operatorem w stosunku do pozostałych graczy, chociaż w przeciągu półrocznego okresu Telekomunikacja Polska S.A. straciła pięć punktów procentowych i posiada już tylko 45% udziałów na tym rynku.

Ważnym dla rozwoju konkurencyjności detalicznego rynku usług szerokopasmowych jest również rynek hurtowych usług dostępu szerokopasmowego świadczonego w oparciu o umowy BSA. Daje on duże możliwości operatorom alternatywnym w walce z operatorem zasiedziałym o klienta indywidualnego, bez ryzyka poniesienia kosztów utopionych  oraz z czasem stanowi przyczynek do rozwoju infrastrukturalnego takiego operatora.

Mimo, iż przedstawione w postaci udziałów wskaźniki pokazują coraz większą konkurencyjność na polskim rynku, nie wolno zapominać o obszarach białych plam gdzie nadal nie ma lub istnieją bardzo ograniczone możliwości zapewnienia użytkownikom dostępu do Internetu. Częstokroć również takie obszary nie znajdują się w zasięgu sieci UMTS operatorów ruchomych co w efekcie powoduje wykluczenie cyfrowe. Ważną funkcję na takich obszarach pełnią – zwłaszcza w Polsce - lokalni ISP, świadczący usługi na niewielkim obszarze, stanowiąc odpowiedź na lokalny popyt. Udostępnione przez Prezesa UKE na stronie internetowej Urzędu wstępne mapy popytu na usługi dostępu do szerokopasmowego Internetu powinny znacznie ułatwić abonentom dotarcie do takich właśnie ISP działających w ich okolicy, a także pomóc operatorom niewielkim, lokalnym do rozpoznania poziomu popytu na usługi dostępu do Internetu.

Podsumowując sytuację na polskim rynku usług szerokopasmowych należy podkreślić wagę działań Rządu w zakresie rozwoju tego rynku, zwłaszcza w czasie obniżenia koniunktury gospodarczej i braku skłonności operatora zasiedziałego do inwestowania w rozwój spółki.

Wg UKE, podstawowym celem Polski powinno być obecnie dążenie do osiągnięcia poziomu innych krajów UE w zakresie wskaźników szerokopasmowych poprzez zapewnienie rozwoju dostępu do usług telekomunikacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem działań nakierowanych na dostęp szerokopasmowy oraz likwidację wykluczenia cyfrowego, geograficznego i socjalnego.

źródło: UKE