Nokia Communicator - protoplasta smartfonów obchodzi 10 urodziny

Pionierski Nokia Communicator, pierwszy produkt konwergentny w świecie mobilnej telekomunikacji, pojawił się w sprzedaży rynkowej dziesięć lat temu.

Wyposażony w pełną klawiaturę Communicator Nokia 9000 był przeznaczony dla użytkowników chcących wysyłać i odbierać faksy, a nawet próbować korzystać z internetu - pomimo że maksymalna przepustowość sieci wynosiła wówczas zaledwie 9600 bitów na sekundę. 

Gdy komunikator został po raz pierwszy pokazany publicznie na targach CeBIT w Hanowerze 13 marca 1996 r., był prawdziwym zawodnikiem wagi ciężkiej. Nie tylko dlatego, że ważył niemal 400 gramów, miał 17 centymetrów długości i 6,5 centymetra szerokości - uwaga publiczności, jaką przyciągnęło to nowe urządzenie, od początku zapowiadała, że będzie to coś wielkiego.

Jako pierwszy na świecie konwergentny produkt do komunikacji mobilnej, komunikator był niekwestionowanym przebojem targów CeBIT 1996. „Po oficjalnej premierze komunikatora tłum oblegający nasze stoisko dosłownie nas przewracał” - wspomina Mikko Terho, obecnie wiceprezes ds. technologii w dziale Nokia Technology Platform, a wtedy jeden z głównych współtwórców Communicatora Nokia 9000. „Musieliśmy przykuć prezentowane prototypy łańcuszkami do stoiska i zaangażować ochroniarzy do obrony przed ściskiem” - dodaje Terho. „Przed imprezą oczywiście mieliśmy cichą nadzieję na sukces, ale tak olbrzymi entuzjazm nas zaskoczył”.

Komunikator wywarł duże wrażenie także na ekspertach i zebrał wiele nagród. Już podczas światowej premiery na targach CeBIT 1996 Communicator Nokia 9000 został uznany za najlepsze urządzenie na imprezie, a w następnym roku zdobył „Światową Nagrodę GSM za Innowacyjność” na Światowym Kongresie GSM w Cannes.

Pierwszy produkt konwergentny do mobilnej telekomunikacji
Wprowadzenie komunikatora to przełom w dziedzinie mobilnych usług transmisji danych. Do tej pory wszystkie telefony komórkowe były urządzeniami w kształcie batonika, za pomocą których można było porozmawiać lub co najwyżej przesyłać SMS-y. Taki też był komunikator, ale zamknięty. Po otwarciu oczom użytkownika ukazywała się pełna klawiatura QWERTY oraz duży, czarno-biały wyświetlacz. Teraz można już było pisać, wysyłać i odbierać nie tylko SMS-y, ale i faksy oraz e-maile, a także przeglądać strony internetowe za pomocą wbudowanej przeglądarki HTML. Wszystkie te funkcje były dostępne, pomimo że ówczesne sieci komórkowe umożliwiały przesyłanie danych z maksymalną szybkością zaledwie 9600 bitów/s. W czasach, gdy internet dopiero się rozwijał, była to na targach CeBIT 1996 ważna innowacja.

Pierwsze urządzenie „PDA”, którego można było używać do komunikacji, stało się wyjątkowym hitem w świecie biznesu, a w szczególności wśród terenowych przedstawicieli handlowych. Ten wielofunkcyjny produkt przyciągnął jednak uwagę także użytkowników indywidualnych. „Komunikator zafascynował mnie od samego początku” - wspomina Colin Jörg ze Szwajcarii, który do dziś jest wielkim miłośnikiem tego komunikacyjnego „szwajcarskiego scyzoryka”, a w owym czasie był jednym z pierwszych użytkowników mobilnej transmisji danych.

„Dziesięć czy jedenaście lat temu trzeba było jeszcze wyjaśniać ludziom, co to jest e-mail czy internet i dlaczego w ogóle są potrzebne poza biurem” — dodaje Colin, który prowadzi jedną z najbardziej znanych, niezależnych, niemieckojęzycznych witryn o urządzeniach Nokia. Stronę www.aikon.ch przegląda dziennie około 6000 internautów poszukujących informacji lub chcących wymieniać się wiadomościami i opiniami z liczną społecznością fanów.

Brak dostępnych informacji nie ostudził entuzjazmu do „Commiego”, jak nazwali go pieszczotliwie zagorzali miłośnicy: „Nieprzychylne uwagi o wymiarach komunikatora, określenia typu „kłoda” czy „cegła” szybko zniknęły, kiedy ludzie go otworzyli i przekonali się, co zawiera w środku”.

Fascynacja komunikatorem wkrótce rozprzestrzeniła się w pozostałych częściach globu. Świadczyły o tym liczne inne niezależne fora i portale, które pojawiały się jak grzyby po deszczu, a niektóre z nich istnieją już niemal tak długo jak sam komunikator. Przykładem może być polskojęzyczne forum dyskusyjne http://forum.communicator.com.pl/ czy międzynarodowy, anglojęzyczny portal www.my-symbian.com, który może się pochwalić aż 80 000 zarejestrowanych użytkowników i zawiera forum poświęcone urządzeniom Nokia Communicator. Także i w Azji rozkładany PDA zdobył szerokie grono zwolenników. Spotkanie w Dżakarcie z okazji 10 rocznicy urządzenia przyciągnęło ponad 2000 entuzjastów.

Komunikator wyróżniał się nieodpartym wdziękiem już na wczesnym etapie opracowywania - całkiem dosłownie na papierze: „Pierwszą makietę do prezentacji wewnętrznej zrobiliśmy ze zdjęć wyciętych z broszury o telefonie Nokia 2110 i przykleiliśmy je na elemencie z dużym ekranem i klawiaturą” - wspomina Mikko Terho.

Ta papierowa koncepcja od razu zrobiła wrażenie na obecnych. Sukces nie spadł jednak zespołowi jego projektantów z nieba - wymagał ogromnej pracy. Ostatecznie zdecydowali się oni na mechanizm rozkładany, który zastosowano w Nokia 9000 Communicator i kolejnych wersjach. O otwartości zespołu na wpływy z otoczenia świadczy historia powstania klawiszy programowych obok wyświetlacza: „Wpadliśmy na ten pomysł, patrząc na bankomaty, w których ten układ przycisków był stosowany od dawna” - opowiada Mika Setälä, kierujący marketingiem w pierwszych latach komunikatora.

Komunikator sygnalizuje punkt zwrotny
W roku 1996 kommunicator oznaczał przejście do nowej ery w komunikacji mobilnej, w której telefony komórkowe nie służą już tylko do rozmów i SMS-ów.

„Zamierzaliśmy opracować urządzenie wielofunkcyjne, przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych, którzy koncentrowaliby się na aplikacjach do transmisji danych. Pomimo ówczesnego ograniczenia transmisji do maksymalnie 9600 bitów na sekundę, nie był to tak dalekosiężny plan, jak mogłoby się to z perspektywy czasu wydawać” - mówi Mikko Terho. „Należeliśmy już przecież do wszystkich istniejących wtedy komisji standaryzacyjnych, a jako producent infrastruktury sieciowej wiedzieliśmy, jaką wydajność będą zapewniać sieci w niedalekiej przyszłości. Wiedzę tę zastosowaliśmy w praktyce w komunikatorze”.

„Przewidywaliśmy już, że szybkość transmisji będzie rosnąć, że przyszłościowe będą ekrany kolorowe, a e-mail szybko zyska popularność” — dodaje Mikka Setälä. „Co więcej, na horyzoncie rysowały się już udoskonalenia technologii stosowanych w bateriach i układach scalonych”.

Nokia Communicator jako przykład rozwoju telekomunikacji mobilnej
Spoglądając na następców Nokia 9000, pra-pra-pradziadka dzisiejszego Nokia 9500 Communicator, możemy prześledzić postępy mobilnej telekomunikacji na przestrzeni tych lat.

Drugie pokolenie pojawiło się w roku 1999 jako Nokia 9110. To ważące zaledwie 250 gramów urządzenie było znacznie lżejsze, miało dłuższy czas gotowości i działania, a jego pamięć wewnętrzną można było poszerzyć o 128 MB za pomocą gniazda kart MMC. Maksymalna szybkość transmisji danych zwiększyła się do 14,4 Kb/s. „Dzięki modelowi 9110 Communicator zyskał jeszcze większą popularność, bo było to teraz naprawdę praktyczne urządzenie” - zauważa Colin Jörg, wspominając z aprobatą ten ważny krok ku miniaturyzacji.

W roku 2001 w sklepach pojawił się Nokia 9210 Communicator z technologią HSCSD umożliwiającą odbiór danych z szybkością do 43,2 Kb/s. Kolejną przyciągającą uwagę innowacją była zmiana systemu operacyjnego GEOS na platformę Series 80 opartą na systemie Symbian. Główny wyświetlacz był teraz kolorowy. Pod koniec roku 2004 tradycję komunikatora kontynuował przedstawiciel czwartego pokolenia, Nokia 9500, ponownie oferując całą serię nowych funkcji. Urządzenie to działa we wszystkich sieciach GSM, przesyła dane przez GPRS i EDGE, a także - po raz pierwszy - przy użyciu sieci WLAN. W roku 2005 Nokia 9500 Communicator doczekał się nawet młodszego brata - Nokia 9300, który nie miał cyfrowego aparatu fotograficznego i nie działał w sieciach WLAN aż do początku roku 2006, kiedy wprowadzono mający tę funkcję Nokia 9300i Communicator.

Legenda staje się wszechstronnym urządzeniem biznesowym Nokia Eseries
Zaprezentowany w lutym 2007 roku Nokia E90 Communicator ustanawia nowy standard bezkompromisowego komfortu „mobilnego biura”. Szybkie połączenia w sieciach 3G z transmisją HSDPA oraz przez WLAN zwiększają możliwości wykorzystania aplikacji przetwarzających i przesyłających dane. Nowy Nokia E90 Communicator działa na platformie programowej S60, dzięki czemu udostępnia użytkownikom wiele dodatkowych aplikacji mobilnych. Jego przeglądarka i ekran o 16 milionach kolorów są w stanie wyświetlać pełną szerokość strony internetowej.

Bardzo istotne jest również uwzględnienie we wszechstronnym urządzeniu popytu na mobilną nawigację. W związku z tym Nokia E90 Communicator ma także wbudowany odbiornik GPS i aplikację Nokia Maps, ułatwiające znajdowanie drogi i potrzebnych usług czy sklepów. Wygodę użytkownika zwiększa radio FM, odtwarzacz muzyczny i wideo oraz aparat o rozdzielczości 3,2 megapiksela z automatyczną ostrością i lampą błyskową oraz kamera do wideokonferencji.

Twórca wizerunku marki na rynku biznesowym
„Dzięki komunikatorowi Nokia zyskała mocną pozycję w sektorze biznesowym” - dodaje Mikko Terho. „Bardzo ważne było dla nas to, że oprócz rynku masowego jesteśmy w stanie obsługiwać także różne grupy docelowe w świecie biznesu”.

Aby zauważyć jak pionierskim urządzeniem był i jest komunikator, wystarczy spojrzeć dziś na rynek biznesowy. Na przykład obecnie do mniej niż pięciu procent z około 680 milionów biznesowych kont e-mail używanych na świecie można uzyskać dostęp z urządzenia mobilnego - to ogromny, ukryty potencjał. Podobnie jak w przeszłości Nokia Communicator będzie nadal pomagać w maksymalnym wykorzystaniu tej możliwości.

„Komunikator to ważna część dorobku firmy Nokia. Było to przełomowe urządzenie, które oszołomiło rynek i wzbudziło ogromne zainteresowanie od czasu premiery w 1996 roku. Pomimo wyboistej drogi pozostał przez te wszystkie lata trwałym elementem oferty urządzeń Nokia. Zajmująca poprzednio swój własny segment rodzina komunikatorów konkuruje obecnie z kilkoma podobnymi urządzeniami, które bez wątpienia zostały częściowo zainspirowane innowacją sprzed jedenastu lat” - potwierdza Ben Wood, dyrektor CCS Insight.

źródło: Nokia