Rynek telekomunikacyjny w w Polsce w latach 2005-2009

Urząd Komunikacji Elektronicznej, przedstawił porównanie najważniejszych wskaźników dotyczących rynku i usług telekomunikacyjnych.

Wartość sektora telekomunikacyjnego
Wartość rynku (mierzona przychodami osiągniętymi przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych z tytułu prowadzenia działalności telekomunikacyjnej) na koniec 2009 r. wyniosła około 42,2 miliarda zł, co oznacza wzrost o prawie 12% w stosunku do roku 2005 (37,7 miliarda zł).

Rynek dostępu do Internetu
Wartość rynku dostępu do Internetu na koniec 2009 wyniosła około 4,07 miliarda zł, co stanowi wzrost o ponad 137% w stosunku do 2005 r. i prawie 51% w stosunku do 2007 r.

Pomiędzy rokiem 2005 a 2009 liczba stacjonarnych łączy internetowych wzrosła o około 155% (z 2,02 miliona do 5,16 miliona).

Liczba łączy xDSL na koniec 2009 wyniosła ponad 2,8 miliona, co oznacza wzrost o 130% w stosunku do roku 2005.

O ponad 202% wzrosła liczba linii telewizji kablowych, za pomocą których dostarczany jest Internet: z 520 tysięcy w 2005 r. do ponad 1,5 miliona w 2009 r.

Na koniec 2009 roku z dostępu do Internetu za pośrednictwem sieci komórkowych korzystało około 2,1 miliona użytkowników. Podana liczba dotyczy użytkowników, którzy do tego celu wykorzystywali modemy GSM działające w sieci 2G/3G.

W przypadku usługi dostępu do Internetu świadczonej za pomocą stacjonarnych łączy szerokopasmowych, pozycję lidera zajmuje TP z udziałem na poziomie 36,7%.

Relacje na rynku detalicznego dostępu do Internetu w ostatnich latach znacząco się zmieniły głównie za sprawą rozwoju usług oferowanych poprzez modem kablowy TVK oraz modemy bezprzewodowe w sieciach operatorów telefonii ruchomej. Analizując rynek użytkowników dostępu do Internetu jako całość, udział operatorów przedstawia się następująco:

• TP - 27%,
• operatorzy telefonii ruchomej - 27%,
• operatorzy sieci telewizji kablowej - 20%,
• pozostali ISP (w tym BSA) - 25%.

W 2009 r. z Internetu u operatorów alternatywnych na łączach TP (BSA) korzystało prawie 442 tys. klientów, podczas gdy w 2006 r. było ich zaledwie 59.
Na koniec 2009 roku operator zasiedziały uwolnił 51 614 lokalnych pętli i podpętli abonenckich. Usługa zaczęła funkcjonować od 2007 r., gdy do końca roku uwolnionych zostało zaledwie 76 pętli i podpętli.

Ceny
W 2009 r. cena za 1 Mbit/s w TP wynosiła 64,9 zł, a u największego stacjonarnego operatora alternatywnego - Netii 59 zł. Za 16 Mbit/s w Netii trzeba było zapłacić 149 zł, podczas gdy za 140 zł w TP można było otrzymać usługę o przepływności 10 Mbit/s. 1 Mbit/s oferowany przez UPC kosztował 50 zł, a przez Vectrę - 60 zł.

Biorąc pod uwagę cenę 1 Mbit/s oferowanego przez operatorów w 2005 r. ceny dostępu do sieci Internet spadły średnio od 52% (TP i Vectra) do 65% (Netia).

Rynek telefonii ruchomej
Wartość rynku telefonii ruchomej mierzona przychodami operatorów z usług detalicznych  wyniosła ok. 18,6 miliarda zł.

Penetracja na koniec 2009 r. wyniosła ponad 117,4%, co oznacza 44,8 mln aktywnych kart SIM oraz wzrost o 53% w stosunku do 2005 r.

Pod koniec 2005 r. na rynku telefonii ruchomej działało wyłącznie 3 operatorów MNO (PTC, PTK Centertel, Polkomtel). Na koniec 2009 r. zanotowano już 18 działających podmiotów, w tym 6 operatorów MNO (dodatkowo P4, Centernet i Mobyland) i 12 MVNO.

Wzrósł udział w rynku P4 Sp. z o.o., który w 2009 r. osiągnął wielkość prawie 8% pod względem liczby użytkowników. Udział rynkowy pozostałych uczestników rynku (MVNO oraz dwóch MNO) nie przekroczył 1%.

W stosunku do 2005 zanotowano spadek cen usług telefonii ruchomej. Ceny usług w 2009 r. utrzymywały się na średnim poziomie 0,48 zł dla połączeń wykonywanych, 0,19 zł dla wiadomości SMS oraz 2,38 za 1 Mbit/s transmisji danych. Dla porównania średnia cena 1-minutowego połączenia w godzinach szczytu dla klienta abonamentowego indywidualnego w 2005 r. wynosiła 0,66 zł, a średnia cena wiadomości SMS wynosiła 0,42 zł, co oznacza spadek cen o ponad 27% za minutę połączenia i prawie 55% za wysłanie wiadomości SMS.

Rynek stacjonarny
Na przestrzeni lat 2005-2009 zaobserwowano spadek wielkości przychodów z detalicznych usług telefonii stacjonarnej o 45%. Przekładając to na liczby bezwzględne, wielkości przychodów wynosiły odpowiednio ponad 11,6 miliarda zł w 2005 r. i 6,4 miliarda zł w 2009 r.

W 2005 r. penetracja telefonii stacjonarnej osiągnęła najwyższy poziom - 31,3%. W kolejnych latach jej wielkość zmniejszała się średnio o 1-2 pp. rocznie by na koniec 2009 r. wynieść 25%.

Liczba wszystkich łączy abonenckich (analogowe, ISDN) należących do przedsiębiorców telekomunikacyjnych w 2005 r. wynosiła ponad 11,8 miliona, a w 2009 r. 9,6 miliona, co oznacza spadek o 19% w stosunku do 2005 r.

Udział operatorów alternatywnych na rynku telefonii stacjonarnej wzrósł z 17% (2005 r.) do ponad 28,9% (2009 r.) pod względem przychodów oraz z 10% do prawie 27% pod względem ilości łączy abonenckich.
Wielkość ruchu (całkowita liczba minut połączeń wychodzących) w telefonii stacjonarnej  w 2009 w stosunku do 2005 spadła o 45%, podczas gdy wielkość ruchu w telefonii ruchomej wzrosła o ponad 2020%. Tendencja ta wskazuje na występowanie zjawiska substytucji usług głosowych w telefonii stacjonarnej z usługami telefonii ruchomej.

W stosunku do 2005 r. zanotowano spadek cen za minutę połączeń lokalnych i międzystrefowych oraz połączeń międzynarodowych. Średnia wartość koszyka cenowego dla klientów średnio rozmawiających (1200 minut rocznie) w 2009 r. wyniosła 749 zł. Dla porównania wartość tego koszyka w 2005 r. wynosiła ok. 1972 PLN, co oznacza spadek o 61%.

Udział przychodów z abonamentów i instalacji w całkowitej strukturze przychodów wzrósł kosztem przychodów z połączeń w porównaniu z 2005 r. o prawie 10 pp. i wynosił 58,3%.

Na znaczeniu zyskuje telefonia realizowana w technologii VoIP. Liczba abonentów w 2009 r. wynosiła 0,5 miliona użytkowników i była 2,5-krotnie większa niż w 2005 r. (nie wliczane tutaj były osoby korzystające z technologii VoIP za pomocą komunikatorów, w których połączenia te są darmowe.

Inwestycje
Całkowite nakłady (wydatki) inwestycyjne (z uwzględnieniem wartości niematerialnych i prawnych jak np. oprogramowanie komputerowe) poniesione przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, z wyłączeniem wydatków na badania i rozwój, opłaty za licencje oraz opłaty za częstotliwości) w sektorze telekomunikacyjnym na koniec 2009 r. wyniosły 7,5 miliarda zł co stanowi wzrost o ok. 26% w stosunku do 2005 r. i zaledwie 2% w stosunku do 2008 r.

W 2009 r. spadły (w stosunku do 2005 r.) nakłady inwestycyjne Telekomunikacji Polskiej oraz trzech największych operatorów telefonii ruchomej (PTC, PTK Centertel oraz Polkomtel) odpowiednio o ponad 29% i prawie 6%. Netia SA odnotowała aż 120% wzrost inwestycji w stosunku do 2005r., podczas gdy inwestycje Dialog SA spadły w tym samym czasie o 41%. Wzrost inwestycji podobnej wielkości co Netia (118%), odnotował również operator telewizji kablowej Spółka UPC.

źródło: UKE